Door: Carola Kruijswijk, ritueelbegeleider en bestuurslid Landelijk Expertisecentrum Sterve
Sterven, een beeld dat in je opkomt is een rustige omgeving, een stervende in bed. Veilig in je eigen omgeving, omringd door je geliefden. Zo vaak is het anders. Hoe is het om te sterven op een plek die je niet had bedacht? Ik vraag het Fatos Ipek – Demir, sociaal ondernemer, verbinder en gespreksleider, oprichter van OMAZ (Oudere Migranten Aan Zet). En mantelzorger voor haar vader met dementie, die in een zorginstelling woont.
We spreken af op het Scheveningse strand. Fatos komt graag aan zee. “Het doet me denken aan Kos, waar mijn roots liggen.” Ze laat me op haar telefoon foto’s zien van haar logeeradres als ze daar is. Uitzicht op zee.
Op Internationale Vrouwendag 2019 mocht ik in Theater De Vaillant vrouwen de vraag stellen “wie is jouw heldin?”…. het waren mooie gesprekken. Met mediha kaplan, Fatma Aktaş, Fonda Sahla, Hafida Amajoud. Grote dank aan Deborah Cameron voor deze leuke opdracht. Zoek jij een host, interviewer of gespreksleider? Bel me gerust! Als je eerst wilt weten hoe het is om met mij te werken? Ik kan je referenties geven. Veel plezier bij het kijken van de film.
Een drijvende motor achter hard nodige ontwikkeling van dementiezorg aan migranten verdwijnt door het faillissement van het MC Slotervaart. Hard nodig, want de arbeidsmigranten die in de jaren ’60 en ’70 van de vorige eeuw naar Nederland kwamen, bereiken nu de leeftijd waarop zij dementie ontwikkelen. Maar er gaat van alles mis: dementie wordt bij hen vaak niet herkend, is moeilijk bij hen vast te stellen en de zorg en ondersteuning sluiten niet aan bij wat er voor hen nodig is. Met grote gevolgen. Juist vanuit de afdeling geriatrie van het MC Slotervaart zijn op al deze probleemgebieden oplossingen gezocht. Belangrijk wetenschappelijk onderzoek is er geïnitieerd dat leidde tot instrumenten en inzichten die in heel Nederland worden toegepast. Hoe kan dit zomaar verdwijnen? En dat in een tijd waarin we langzaam toegaan naar de situatie dat in de grote steden één op de drie 65+ers migrant is.
‘Wie betaalt, bepaalt’ is een rare gedachte bij ziekenhuizen. Het gaat uit van de gedachte dat mensen losse patiënten zijn. Maar de patiënt is iemand met een leven met familie, vrienden, buurtbewoners. En juist bij dementie zijn deze familie, vrienden en buurtbewoners zo belangrijk. We zien bij oudere migranten met dementie dat er ook bij het mantelzorgen van alles mis gaat: uitleg over dementie, het dementieaanbod, en de weg naar de dementiezorg en -ondersteuning zijn ingewikkeld, erg talig, ontoegankelijk en sluiten niet aan bij het leven van oudere migranten met dementie. Mantelzorgers van migranten met dementie zijn hierdoor zwaar overbelast. Ze voelen zich eenzaam, onbegrepen door zorgprofessionals en eigen omgeving, die verwacht dat je onvoorwaardelijk zorgt. Door de inzet van deze afdeling geriatrie zijn veel meer inwoners van Amsterdam ondersteund dan enkel patiënten, in het zware traject dat dementie met zich meebrengt. Vanuit die optiek zal het wegvallen van het MC Slotervaart dan ook leiden tot zware overbelasting van meer Amsterdammers én mantelzorgers in Nederland.
Wij zetten ons vanuit ons werk of persoonlijk in voor een gelijke kans op zorg en ondersteuning aan migranten met dementie en hun mantelzorgers. Wij zien wat de afdeling geriatrie vanuit het MC Slotervaart Nederland heeft gebracht. Als de afdeling geriatrie weg moet uit de wijk en niet in zijn geheel kan blijven bestaan, is er voor dementiezorg aan migranten een groot verlies. Rijksoverheid en zorgverzekeraar, jullie betalen, dus jullie bepalen: Voorkom dit verlies!
Gözde Duran (Coördinator ProMemo, Expertisecentrum Dementie voor Professionals van Hogeschool Windesheim) Carolien Smits (Lector Innoveren met Ouderen, Hogeschool Windesheim) Harry Mertens (bestuursfunctie Multicultureel ouderencentrum de Hudsonhof) Conny van der Aalsvoort (stafmedewerker bij Sterker sociaal werk) Fatos Ipek-Demir (initiatiefnemer OMAZ en mantelzorger).
Leerzaam, inspirerend, een goede sfeer. Zo vatten onderwijsprofessionals de mini-conferentie De Kracht van Taal en Beeld van donderdag 8 november in de Glazen Ruimte in Maarssen samen.
Zo’n 150 deelnemers van diverse scholen en organisaties volgden boeiende workshops zoals ‘de nieuwe 7 werelden van techniek’ en ‘de kracht van beeld bij techniekpromotie’. Ze waren unaniem na afloop: de mini-conferentie moet een vervolg krijgen!
Vandaag 7 november aanwezig bij de kick-off van School of shapers. Een initiatief van Umar Mirza dat ook alle support heeft van onze burgemeester Pauline Krikke. OMAZ is 1 van de geselecteerde initiatieven. De komende 6 weken ga ik met 14 andere shapers leren, verbinden, inspireren en kijken hoe we samen onze mooie stad achter de duinen nog mooier kunnen maken. Zin in!??
Filmmaker Ron van Es had vriendin Gul Dolap benaderd voor interviews met Turkse mantelzorgers. Niemand heeft haar verhaal zonder tranen kunnen vertellen. We hopen dat we andere mantelzorgers met onze ervaringen kunnen helpen. De films worden 28 november in Rotterdam vertoond. Met dank aan Dementelcoach.
Gastdocent juf Fatos Ipek-Demir die de harde kant met de zachte kant verbindt in de samenleving. Een mooie introductieles in het thema gezondheidszorg en tevens voorbereiding op de excursie van volgende week. Ze hangen aan haar lippen… (Fonda Sahla – Coordinator TU)
Vitale ouderen in Turkije Een vrolijk filmpje vlak voor de presentatie van mijn blog “ik heb een droom” tijdens een bijeenkomst van NOOM (netwerk organisatie oudere migranten) gemaakt door Ina Mouris. En vlak voor mijn vertrek naar familie in Kos/Turkije. Zij vraagt mij of ik daar eenzame ouderen ga spreken? Echter op Kos en in Turkije zie ik veel vitaliteit onder de ouderen. – Omdat er andere (beperktere) voorzieningen zijn, – omdat er sterke familiebanden zijn, – omdat ze langer doorwerken, – omdat ze mantelzorgen (maar dit zo niet noemen).
Ik heb veel mooie foto’s gemaakt en gesprekken gevoerd. Conclusie: rust, regelmaat en reinheid houdt de ouderen in mijn familie vitaal.
Naast de vrolijkheid voor de bruiloft van mijn neef heb ik in mijn laatste week ook veel verdriet gehad. Na 5 jaar heb ik voet getreden in mijn vaders afgesloten appartement. Alles lag er zoals hij het had achtergelaten, niet wetende dat hij niet meer terug zou komen in dit huis. Ik ben door centimeters stof gegaan, had zwarte vingers van de oude foto’s die ik vond en heb een flink potje gejankt. Ik weet weer iets waar ik (migranten) mantelzorgers voor kan gaan waarschuwen. (voorkomen is beter dan genezen, maar ja, ik heb dit niet kunnen voorkomen helaas en zoek nu wegen naar hoe we eea voor papa kunnen oplossen)
